“De VRT en VTM klampen zich vast aan de klassieke media. Ze lijken niet te beseffen dat wij concurrenten zijn”

Bijna wekelijks posten vloggers Jordy, Joran, Niels en Ergin een zelfgemaakt filmpje op Youtube. De ene (1 miljoen volgers) al iets succesvoller dan de andere (270 volgers). “Bij de VRT en VTM lijken ze niet te beseffen dat wij concurrenten zijn.”

 

Op dinsdag 15 november stonden de cameraploegen van VRT en VTM aan te schuiven op de gang naar de kamer van de 17-jarige Jordy Janssens uit Herentals. Ze popelden van ongeduld om live vast te leggen hoe Jordy als allereerste vloggende Belg met zijn Youtube-kanaal ‘MojoOnPC’ zijn 1 miljoenste abonnee zou scoren. “Het was een van de gelukkigste dagen uit mijn leven”, zegt Jordy. “In mijn laatste video bedank ik samen met ons moeder mijn 1 miljoen volgers. ‘You guys changed my life.’ Er volgden meer dan zesduizend reacties: ‘Merci Mojo dat je tijd vrijmaakt om leuke filmpjes voor ons te maken. You made our day.’ Daarvoor doe ik het. Door erover te praten, krijg ik opnieuw tranen in de ogen.”

Samen met Joran Ruttens (19), Niels T’Joen (24) en Ergin Arslanbas (23) deelt Jordy een alles verterende passie: zelfgemaakte filmpjes posten op Youtube. Niels uit Diest als ‘Tjoens’ (270 volgers), Joran uit Deurne als ‘Chizle’ (9.000 volgers) en Ergin uit Heusden-Zolder als ‘Achterklap’ (80.000 volgers). Niels is aan de slag als handelsingenieur, Joran zit in zijn laatste jaar leerkracht Nederlands-Engels, Ergin werkt als social media marketeer en Jordy zit in zijn laatste jaar humaniora, richting economie-moderne talen. Alle vier dromen ze heimelijk van een bestaan als dat van de 27-jarige Zweed Felix Kjellberg. In 2011 stopte hij zijn studie technologiemanagement om zich volledig te concentreren op zijn uit de hand gelopen hobby als vlogger over games. Vandaag is Kjellberg alias PewDiePie de grootste vlogger ter wereld. Bijna 50 miljoen mensen zijn geabonneerd op zijn Youtube-kanaal en al zijn video’s samen zijn meer dan dertien miljard keer bekeken. Vorig jaar draaide hij een omzet van 12 miljoen dollar. Samen met zijn eveneens vloggende vriendin Marzia Bisognin alias CutiePieMarzia slijt hij zijn dagen op een landgoed in het Britse Brighton met het inblikken van lucratieve Youtube-filmpjes.

“Door PewDiePie ben ik indertijd beginnen vloggen”, zegt Joran ‘Chizle’ Ruttens. “Hij speelde horrorgames. Telkens wanneer hij zich de pleuris schrok, lachten zijn volgers zich een breuk. Dat fascineerde me en ik dacht: ‘Dit kan ik ook.’”

 

Want je wou de Vlaamse PewDiePie worden?

Joran Ruttens: “Min of meer. (lacht) Ik filmde mezelf terwijl ik Minecraft speelde en postte die filmpjes op Youtube vergezeld van Engelse commentaar. Op een feestje maakte ik kennis met Kacper Przybylski alias Kastiop. Hij was op dat moment de tweede grootste Youtuber van België. Hij adviseerde me om van het Engels over te schakelen naar het Nederlands. ‘Dan kun je samen met mij video’s maken.’ Die kans wou ik niet laten liggen.”

Niels T’Joens: “Twee jaar geleden was ik op Erasmus in India. Ik kocht toen mijn eerste smartphone. Ik was een late adopter. Met die gsm nam ik filmpjes op die ik vervolgens knipte en plakte. Ik vond dat best fijn. Ik maakte eerst video’s in het Nederlands voor het thuisfront, maar merkte na verloop van tijd dat ze vooral bekeken werden door Indische vrienden. ‘We begrijpen er geen snars van’, lieten ze weten, waarna ik een paar Engelse filmpjes inblikte. De Indiërs vonden dat fantastisch. Terug thuis schakelde ik weer over naar het Nederlands. Zo is ‘Tjoens’ langzaam beginnen groeien. Mijn grootste probleem is dat het me vooralsnog niet lukt om met een vaste regelmaat te posten. In mijn zoektocht naar thema’s stress ik te veel en laat ik ideeën soms een tijd liggen om ze te laten rijpen. Als je als vlogger een groot kijkerspubliek wilt opbouwen, is dat niet de meest verstandige strategie.”

Ergin Arslanbas: “Ik heb in 2014 Youtube ontdekt. Ik zocht een platform waar ik mijn creativiteit kwijt kon. Ik ga regelmatig de straat op en stel ongemakkelijke vragen aan mensen. Die lastige vragen zijn op ‘Achterklap’ nu mijn handelsmerk, terwijl ik vroeger vooral grappige video’s maakte en verslag uitbracht van verkenningstochten van verlaten locaties. Onlangs stond ik weer in de krant omdat ik voorbijgangers vroeg wat ze van de verkiezing van Donald Trump vonden. Er zat een kerel tussen die zelfs niet wist dat Trump verkozen is. Hij moet het voorbije jaar onder een steen geleefd hebben. (lacht)”

 

Jullie vloggen in het Nederlands, maar Jordy vlogt in het Engels en heeft zo 1 miljoen volgers verzameld. MojoOnPC is de enige echte Vlaamse PewDiePie?

Jordy Janssens: “Als je enkel mijn abonnees in rekening neemt, wel. Al wil ik liever niet vergeleken worden met andere Youtubers. Jordy is gewoon Mojo die de inspiratie voor zijn Youtube-naam haalde bij L.A. Woman van The Doors. Ken je dat liedje? (zingt:) Mr. Mojo risin’, got to keep on risin’. Ik maak mijn eigen originele video’s. Ik noem mezelf ook geen vlogger. Een vlogger filmt zijn dagelijkse leven; ik verfilm uitgewerkte sketches of maak videoverslagen van evenementen die ik bezoek. Drie jaar geleden ben ik gestart en twee jaar geleden werd het serieus, met elke week een echte video. Ik ga nog naar school en heb daardoor tijd te kort. Gelukkig werkt mijn broer halftijds voor mij.”

 

Pardon?

Jordy: “Ja, mijn grote broer van 29 werkt voor me. (lacht) Het moet voor hem toch een beetje raar zijn om in dienst te zijn van een zeventienjarige. Met familie werken is soms tricky, daarom hebben we van in het begin goede afspraken gemaakt. Als er iets scheelt, gooien we dat meteen op tafel. Want opgekropte frustraties kunnen op en familiefeest tot een uitbarsting leiden en dat wil ik echt niet meemaken.”

 

Je hebt ook een manager?

Jordy: “Mijn broer was tien jaar geleden een professionele gamer, gespecialiseerd in Call of Duty 2. Zijn manager is nu de mijne.”

 

Jij zou van de opbrengst van je Youtube-kanaal kunnen leven?

Jordy: “Ja. Een deel van de inkomsten komt van mensen die geld doneren om iets tegen mij te mogen zeggen als ik tijdens het gamen aan het streamen ben. Dat is geschift, inderdaad. (lacht) Er zijn ook meisjes die hetzelfde spel spelen en net als ik proberen om tijdens het streamen de kassa te laten rinkelen. Ze buigen zich dan met hun tetten over hun klavier zodat ze zeker zijn van hun donaties. (lacht) Ik verdien geld met de advertenties voor of tijdens de filmpjes en ik heb ook mijn eigen kledinglijn. Fans kunnen in mijn webshop een Mojo-pet, hoodie of t-shirt bestellen.”

 

De verkoop loopt goed?

Jordy: “De verkoop gaat uitstekend. Ik moet dringend artikelen laten bijmaken. Ik wil mijn assortiment nog uitbreiden, want ik ben verzot op kleding. Er komt ook geld binnen dankzij mijn sponsors. Zo word ik het volgende half jaar het gezicht van HP. Zij betalen me om hun producten in mijn video’s te gebruiken.”

Joran: “De reclame die voor mijn filmpjes afgespeeld wordt, levert me jaarlijks iets van een honderd euro op.”

Niels: “Bij mij niets. Ik heb die optie uitgeschakeld.”

Ergin: “Al wie een Youtube-kanaal opstart, kan er geld mee verdienen. Voor de ene is dat tien cent, voor de andere tienduizend euro.”

Joran: “Ik heb zelf nog geen enkel merk benaderd. Ik wil eerst 10.000 abonnees halen, dan heb ik hen ook meer te bieden. Kleine bedrijfjes hebben me wel al gevraagd om video’s over hun producten te maken. Ik heb dat tot hiertoe voor één bedrijf ook echt gedaan, voor Lootchest.”

 

Leverde dat veel centen op?

Joran: “Nee, in ruil kreeg ik een goodiebag, een doos vol snufjes voor gamers.”

Niels: “Ik heb nog nooit iets gekregen, al ben ik er niet vies van. Er is maar één voorwaarde: het moet iets zijn dat ikzelf interessant vind.”

Joran: “Daar ben ik het mee eens. Met de producten van andere bedrijven kon ik niet veel aanvangen. Met die doos vol gamersgerief kon ik dan weer wel een boeiende video ineen knutselen.”

 

Stelde dat bedrijf eisen? Zouden ze het geapprecieerd hebben als je gelachen had met een van hun producten?

Joran: “Dat durfde ik toch niet.”

Niels: “Al was dat wel plezant geweest. (lacht)”

Joran: “Ze hadden me op voorhand gezegd dat ik op het einde van de video moest vermelden waar mensen gelijkaardige dozen kunnen kopen.”

 

Voor bedrijven is dit toch een spotgoedkope manier van reclame voeren?

Niels: “Bij de middelgrote Youtubers komen ze er inderdaad goedkoop vanaf.”

Joran: “De groten krijgen dan weer heel veel. Maar dat zal nog niets zijn in vergelijking met wat ze voor een spotje op tv moeten betalen.”

Jordy: “Ik wil daar niet op ingaan. Over centen wil ik niets kwijt. Alleen dat ik er van kan leven. Meer niet.”

 

Hoeveel levert Ergins kanaal Achterklap op?

Ergin: “Je zal van mij ook geen bedragen horen. Ik vraag toch niet hoeveel jij verdient? Als ik wil, kan ik mijn job als marketeer opgeven en zelfstandige in hoofdberoep worden. Ik krijg regelmatig het aanbod om producten uit te testen. In ruil voor naamsvermelding mag ik ze dan ook houden. Bedrijven geven altijd guidelines, maar dat zijn geen instructies. ‘Wij willen dat je het op deze manier promoot.’”

 

Je gaat daar altijd zonder verpinken op in?

Ergin: “Zolang ik mijn kijkers niet voor de gek houd, heb ik daar geen probleem mee. Als ik ergens niet blij mee ben, zeg ik dat ook gewoon. Bedrijven weten dat. Vincent Kompany maakt reclame voor Pepsi, maar denk je nu echt dat hij alle dagen cola drinkt? Het zou me niet verwonderen dat hij dat als topvoetballer zelfs niet eens mag drinken. Hij wordt er ongetwijfeld wel goed voor betaald. Ik ken presentators die in ruil voor veel geld op hun sociale media reclame maken voor dingen die hen in werkelijkheid gestolen kunnen worden. Wij, Youtubers, hebben de vrijheid om genuanceerd over al die producten te spreken. Wij kunnen zeggen wat we er leuk aan vinden en wat niet. ‘Ik hou van Kinder Bueno, maar als ik er te veel van eet, krijg ik een dik buikje.’ Zo eerlijk zijn wij.”

 

Jij krijgt er net als Jordy ook geld voor?

Ergin: “Ja. Soms ben ik tevreden met een goodiebag, alles hangt af van de hoeveelheid werk die ik erin moet investeren. Bedrijven betalen duizenden euro’s om hun naam op tv of in een krant vermeld te krijgen. Sociale media zijn veel krachtiger manieren om merken te promoten. Want het zijn personaliteiten die de producten voor het voetlicht brengen. Waarom zou ik mijn abonnees beliegen? Ik ga filmpjes maken voor Kom op tegen kanker. Ik sta daar helemaal achter, want ik heb een hekel aan mensen die roken. Ik word er goed voor betaald; daar is toch niets mee ? Je kunt van een huisvuilophaler toch ook niet verwachten dat hij zijn werk doet in ruil voor een kop koffie?”

 

Wanneer zijn merken je beginnen betalen?

Ergin: “Van in het begin. Je hoeft als Youtuber niet altijd een supergroot bereik te hebben. Er zijn genoeg Belgische vloggers die niet al te veel abonnees hebben, maar toch zeer toffe filmpjes maken. Onlangs kregen vooral vrouwelijke Youtubers met een kleiner bereik het verzoek om mee te werken aan een campagne voor het koekjesmerk Oreo. De campagnemakers vonden dat jongens iets minder pasten bij het Oreo-imago. Die paar mannelijke Youtubers waar ze wel mee in zee wilden gaan, hadden wel een groot bereik. Ze hebben mij toen ook gevraagd, maar ik heb geweigerd want de campagne sprak me niet aan.”

Niels: “Wat kreeg je daarvoor?”

Ergin: “Dat zeg ik niet.”

 

Meer dan duizend euro?

Ergin: (lacht) “Nee, sorry. Ik gooi de geheimen niet op tafel, want later wil ik nog zaken doen met Oreo’s moederbedrijf Mondelez. Vergoedingen hangen puur van het bereik af. Ik heb al eens een campagne gevoerd voor 1.000 euro, maar ook al eens voor 7.000 euro. Meer wil ik daar niet over kwijt.”

 

Croque monsieur

In juni haalde Ergin de Vlaamse pers met een filmpje waarin hij aan toevallige passanten vroeg: ‘Wat zou je doen als je kind homo was?’ “Laten adopteren” was een van de bravere antwoorden.

Ergin: “Ik had deze zomer het geluk dat ik een onderwerp ter sprake durfde te brengen dat taboe is.”

 

Politiek incorrecte onderwerpen zijn spek voor jouw bek?

Ergin: “Nee, ik heb dat die ene keer gedaan en nu opnieuw met Donald Trump. Soms stel ik gewoon een vraag over algemene kennis. ‘Hoe spel je het woord cappuccino?’ Ik krijg dan de meest belachelijke antwoorden, zoals: ‘K.A.P.C.A.T.’”

 

Maak je toevallige voorbijgangers zo niet gewoon belachelijk?

Ergin: “Ik maak niemand belachelijk. Ze doen dat zelf. Ik kan er ook niets aan doen dat iemand een dom antwoord geeft terwijl hij er zich van bewust is dat hij gefilmd wordt. Als hij vraagt om het niet uit te zenden, doe ik dat ook niet.”

 

Wat voor filmpjes maak jij, Niels?

Niels: “Ik moet eerst een idee krijgen. Dan schrijf ik in grote lijnen de video uit en deel het verhaal op in scènes. Ik maak soms video’s waarin ik wat ik in de camera zeg meteen ook in de praktijk breng. Het is dan wel handig dat ik op voorhand een scenario heb en een aantal opnames kan clusteren, waardoor ik niet van hot naar her moet rennen. Vorig jaar was ik nog student in Leuven en toen heb ik met tien vrienden een video gemaakt over Cara-pils. Ik wou uittesten of ze het verschil konden proeven tussen Cara en pintjes van Jupiler, Stella en Maes. Toen had ik geen uitgeschreven scenario maar kocht ik gewoon bakken bier die we daarna blind proefden. Tijdens het filmen had ik nog geen idee dat Cara zo goed zou scoren. (lacht) Veel vrienden plakten Jupiler op Cara.”

 

Jordy en Joran hebben dan weer iets met gamen?

Jordy: “Ik speel het spel Counter-Strike: Global Offensive (CS:GO). Het is heel actueel: het ene team is de politie, het andere zijn de terroristen. Het politieteam probeert te verhinderen dat de terroristen een bom kunnen plaatsen. Mijn video’s zijn grappige filmpjes over hoe ik samen met mijn vrienden CS:GO speel. Online kom je altijd wel een Russische speler tegen die amper Engels spreekt. Daar heb ik vorig jaar een parodie op gemaakt. Gehuld in een Russische vlag en met een grote fles wodka trok ik al dansend door de straten van Herentals. Dat filmpje is een gigantische hit met nu bijna 9 miljoen views. Het heeft mijn kanaal een flinke boost gegeven.”

Joran: “De gamersmarkt is heel groot op Youtube. Naast video’s over gamen, maak ik ook liedjes en zing en speel ik covers. Of beantwoord ik vragen van volgers.”

Ergin: “Ik roep de hulp van mijn kijkers in voor de vragen op Achterklap. ‘Wat zou je doen als je kind homo was?’ komt van een kijker. Onlangs suggereerde iemand: ‘Wat zou je doen als je kind transseksueel was?’ Maar na alle heisa van deze zomer wil ik dit soort van onderwerpen even laten rusten. Misschien vraag ik het later nog wel eens, want ik ben zelf benieuwd naar wat de mensen daarvan vinden. Een andere interessante vraag is: ‘Wat zou je doen als wapens legaal zijn?’ Klassieke media censureren die controversiële vragen, sociale media niet.”

 

Schrik je soms van de antwoorden?

Ergin: “Altijd. Zo zegt een jongen van een jaar of zestien in mijn video dat hij wil dat Trump doodgeschoten wordt. Ik heb zijn gezicht geblurd omdat hij minderjarig is. Hij belde zijn mama of hij op Youtube mocht komen. Ik heb dat opgenomen, just in case.”

Niels: “Maar als je op straat zomaar een micro onder iemands neus duwt, heeft hij toch geen tijd om fatsoenlijk na te denken? Meent een mens dan wel echt wat hij zegt?”

Ergin: “Soms zie ik dat het niet meer dan stoerdoenerij is, maar vaak is het duidelijk dat mensen echt menen wat ze zeggen. Voorbijgangers zien me staan en vragen zelf of ze mogen meedoen. Bij de video over homo’s kreeg ik het verwijt dat ik er alleen de allochtonen had uitgepikt. Dat is niet waar, alleen is het contrast tussen negatief en positief extreem hoog. Ik breng de maatschappij in beeld zoals ze is. Het is mijn missie om dingen te doen waar anderen bang voor zijn. Als ik ooit een reportage voor tv mag maken, is de kans groot dat die zal gaan over de betekenis van tatoeages van gevangenen. Of ik doe mee aan Expeditie Robinson. Vroeger had je dat gekke programma Fear Factor. Dat vond ik pas cool.”

Niels: “Ik begrijp Ergin: op Youtube kun je iets ondernemen wat je anders nooit zou doen. Ik heb een video gemaakt over hoeveel een croque monsieur kost.”

 

Waarom maakt een mens daar een filmpje over?

Niels: “Ik vond het razend interessant. Op Youtube ben je vrij en doe je wat je wil.”

Ergin: “Sommige mensen wíllen ook weten wat een croque monsieur kost. Wie in zijn restaurant croque monsieurs wil verkopen, moet weten of hij er de juiste prijs voor vraagt.”

Niels: “Ik heb er wel geen slaatje bij gerekend.”

Ergin: “Tel er dan vijftig cent bij. (lacht)”

Joran: “Sla bij een croque monsieur?”

Ergin: “Sommigen kwakken er toch ook bolognaise op?”

 

Kinderen en tieners

Nemen jullie filmpjes op met de webcam?

Jordy: “Vaak lijkt dat zo, maar niets is minder waar. Ik heb onlangs een Canon 70D gekocht. Volgens een vriend van mijn vader is die camera alweer totaal verouderd. ‘Shit’, dacht ik toen hij dat vertelde. Ik bestel binnenkort iets compacter en gesofisticeerder.”

Joran: “Ik heb een Sony Alpha A5000. Hij koste 350 euro. Ik heb er een lens van 200 euro opgezet.”

Ergin: “Ik gebruik soms drie camera’s. Ik heb een GoPro, een Canon 70D en een Sony 4K met night vision.”

Niels: “Ik heb ook een Canon 70D. Daar hangt een prijskaartje van 1000 euro aan vast. Ik heb die nog niet zo lang geleden gekocht, niet alleen voor mijn eigen vlog, maar ook om tegen betaling filmpjes voor anderen te maken. Dat is er alleen nog niet van gekomen. (lacht) Ik ben gefascineerd door filmpjes, al volg ikzelf op Youtube niet zoveel vloggende persoonlijkheden.”

 

Je bent geen fan van internationale supervloggers?

Niels: “Nee, maar als ik die filmpjes tegenkom, moét ik erop klikken. Ik laat me telkens weer vangen door de clickbait. Ik heb helemaal geen probleem met het vele geld dat een kerel zoals PewDiePie met zijn filmpjes verdient, maar ik behoor niet tot zijn doelgroep. En toch kan ik het niet laten om naar zijn video’s te kijken. Zowat alle vloggers mikken op kinderen en tieners, omdat die de meeste tijd op Youtube doorbrengen. PewDiePie is zo succesrijk omdat elke dertienjarige zich te pletter lacht met zijn gevloek en geschreeuw. Een twintiger is dat stadium ontgroeid en wil intelligentere filmpjes zien.”

 

Zit er een boodschap in jullie video’s?

Niels: “De ene keer maak ik een video over iets wat ik belangrijk vind, de andere keer omdat ik iets grappig vind.”

Joran: “Ik probeer zoveel mogelijk mensen te entertainen. Een echte boodschap heb ik niet, maar ik let er wel op dat ik niet te veel scheld. Laat de grote Youtubers maar schelden; ik hou het liever kindvriendelijk.”

Niels: “In zowat elk land maken de groten er een sport van elkaar de volle laag te geven. Ze maken filmpjes over hun onderlinge ruzies en poken zo de boel nog wat meer op. Het is compleet van de pot gerukt, maar heel het wereldje kickt erop.”

Joran: “Door haatvideo’s over elkaar te maken, stuwen ze hun volgersaantallen de hoogte in.”

 

Een gouden tip is dus: spreek af om elkaar via filmpjes de huid vol te schelden en verhoog zo allebei jullie bereik?

Joran: “Precies. Ik heb een reeks op mijn kanaal waarin ik andere Youtubers op een rappende manier uitmaak. Dat zijn allemaal vrienden, maar zij hebben meer abonnees en op die manier pik ik mijn graantje mee. (lacht)”

Ergin: “Sommige internationale Youtubers zijn echte cyberbullies, maar ze zijn dat op zo’n geniale manier dat het heel bijzonder wordt. Kijkers volgen hen graag. Er zijn ook Youtubers die gespecialiseerd zijn in roddelnieuws. Als ze het op een originele wijze brengen, groeit hun volgersaantal.”

 

Wordt de drang dan niet erg groot om steeds verder te gaan in het provoceren en schofferen?

Ergin: “Natuurlijk gaan sommigen te ver. Je kan op een slechte manier succesvol worden, alleen hou je dat niet vol. Veel Nederlandse Youtubekanalen die in de loop der jaren een bedenkelijke reputatie opgebouwd hebben en alleen sensatie zochten, zijn nu op sterven na dood. Weet je wat het belangrijkste is? Je moet je eigen smoel hebben. De fans van Joran weten wat ze bij hem kunnen verwachten, de mijne weten dat ik hen mee neem naar verlaten plekken en verras met straatinterviews. Ik laat de virals links liggen, tenzij ze me echt interesseren. Een paar maanden geleden was er die trend Pineapple Pen en nu is er de Mannequin Challenge.”

Joran: “Of de Bottle Flip Challenge. Daar heb ik een video over gemaakt.”

Ergin: “Joran maakt daar iets leuks van, maar mij interesseren die trends niet. Behalve dan Pokemon Go, daar heb ik welgeteld één video over.”

Joran: “Ik geen. Je zal hard moeten zoeken om nóg een Youtuber te vinden die Pokemon Go links heeft laten liggen. Ik was op vakantie en kwam pas terug na de hype. (lacht)”

Jordy: “Wie op Youtube succes wil hebben, moet zichzelf presenteren als een persoonlijkheid. Mijn volgers kennen mij als die 17-jarige gast die met alles begint te zwanzen. Het moeilijkste is om de eerste 100.000 volgers binnen te halen, want die verzamel je via je vrienden. Eens je die kaap gerond hebt, gaat het steeds sneller. Ik ben benieuwd waar ikzelf volgend jaar zal staan. Eind 2017 wil ik twee miljoen abonnees hebben. Volgende halte is 10 miljoen abonnees. Ik investeer nu onwaarschijnlijk veel tijd in Youtube. Zelfs op school ben ik ermee bezig. MojoOnPC zit altijd wel ergens in mijn gedachten.”

 

Wat ga je volgend jaar na je humaniora studeren?

Jordy: “Niets. Ik stop ermee. Als het kon, nam ik morgen al afscheid van school. Mijn ouders steunen mij voor honderd procent. Want wat is de bedoeling van het onderwijs? Een job vinden. Ik heb mijn droomjob al gevonden. Het zal zalig zijn als de school voorbij is: elke dag kan ik dan investeren in MojoOnPC. Dan kan ik eindelijk voltijds filmpjes maken, presenteren en muziek spelen. Door alles wat ik tot hiertoe met mijn Youtube-kanaal heb meegemaakt, ben ik compleet veranderd. Vraag het maar aan mijn mama en papa: de Jordy van nu is niet dezelfde als die van een jaar geleden.”

 

Wie wil er nog van zijn Youtube-kanaal een voltijdse carrière maken?

Ergin: “Het grootste risico online is dat je nooit weet hoelang het zal duren. Misschien stopt Youtube ooit. Het indertijd razend populaire Myspace is ondertussen ook geschiedenis.”

Joran: “De dag dat ik het niet meer interessant vind, stop ik er mee. Of als ik een job heb die ik heel graag doe en waar ik al mijn creativiteit in kwijt kan. Ik zie mezelf als dertigjarige niet meer voor de camera superenthousiast op en neer springen. Mijn studies voor leerkracht interesseren me ook niet echt. Als ik na dit jaar mijn diploma heb, doe ik waar ik zin in heb. Ik hoop dat dat Youtube een toegangspoort wordt naar de media.”

 

Met ‘de media’ bedoel je de klassieke media zoals tv, kranten en tijdschriften?

Joran: “Eigenlijk wel, ja. (lacht)”

Ergin: “Het is mijn droom om acteur en presentator te worden. Vroeger moest je bij de klassieke media iemand kennen om er binnen te geraken of je moest een goede acteersopleiding gevolgd hebben. Dat is nu veranderd: wie op sociale media heel populair is en eruit springt, maakt kans op een overstap naar de tv. Kijk maar hoe het Nora, dat Marokkaanse meisje uit ‘K3 zoekt K3’ vergaan is. Je ziet haar regelmatig op Ketnet of hoort haar op MNM. Ze heeft ook een eigen Youtube-kanaal met 10.000 abonnees. Sociale media zijn vandaag onmisbaar voor wie populair wil worden. Ik heb ondertussen de kans gekregen om een stem in te spreken voor een film en ik mocht bij twee grote bedrijven presenteren.”

 

Dé droom is dus om uiteindelijk bij de traditionele media terecht te komen?

Ergin: “De droom is om terecht te komen waar het goed gaat. Als ik in Nederland zou wonen, zou ik de klassieke media niet belangrijk vinden. Dan zou ik zeggen: ‘Op Dumpert.nl gedeeld worden, is het belangrijkste. Of opgepikt worden door PowNews.’ Maar dit is België. Hier is Youtube nog een onzeker medium. De sociale media lopen hier achter op de rest van de wereld. Belgen zitten amper op Twitter, terwijl in om het even welk ander land zowat elke burger tijdens een tv-programma begint te twitteren. In Nederland blijft een fanbase zijn Youtuber trouw. Belgische fans haken snel af en verkiezen internationale Youtubers of kijken tv. Wij gaan ’s avonds nog massaal voor de buis zitten voor Safety First. In Nederland bestaat Netflix al zes jaar, bij ons is het pas twee jaar geleden geïntroduceerd. Dat zegt toch alles? Al is bij de jonge generatie de kentering naar online wel ingezet. Heel veel mensen bij de VRT en VTM klampen zich vast aan de klassieke media. Ze lijken niet te beseffen dat wij concurrenten zijn. Wij hebben onze eigen televisieprogramma’s online. Misschien moeten ze eens op zoek naar een manier om samen te werken met ons. Dan krijgen wij meer kansen en kunnen zij experimenteren met nieuwe dingen. Het aantal views op mijn filmpjes vind ik trouwens niet zo interessant. Wel dat ik af en toe in de krant kom met wat ik doe.”

 

Kijken jullie zelf nog tv, lezen jullie kranten of tijdschriften?

Joran: “Amper.”

Niels: “Ik ook amper. Ik heb wel een Netflix-account.”

Joran: “Ik kijk naar series op mijn laptop. Op tv volg ik alleen The Voice. Ik lees een krant als dat moet voor school. Meer dan de helft van onze leeftijdsgenoten weet via Facebook dat Donald Trump in Amerika tot president verkozen is. Onze sociale media-accounts checken we meerdere keren per dag.”

Niels: “Ik surf niet vaak naar een krantenwebsite, maar klik op de links die ik binnenkrijg via Facebook. Het mottige aan Facebook zijn de zogenaamde algoritmes: als ik een paar keer op de link van een welbepaalde krant klik, krijg ik steeds meer gelijkaardige links opgelepeld. Facebook kiest wat wij te zien krijgen. Dat is best creepy.”

 

Is dat bij Youtube dan anders?

Joran: “Nee. Onlangs hebben zij een algoritme geïnstalleerd waardoor filmpjes die langer bekeken worden ook meer gepromoot worden. Als ik een paar opeenvolgende filmpjes van Niels mis, word ik er door Youtube ook niet meer op geattendeerd. Mensen hebben het gevoel dat ze op Youtube zelf kiezen naar wat ze kijken, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is.”

 

Youtube heeft dus veel macht?

Joran: “Zonder twijfel. De allergrootste Youtubers in Amerika en Engeland zijn vaak nog kinderen van 16 of 17. Ze hebben miljoenen abonnees. Ik vind het gevaarlijk dat zij zoveel macht hebben. Een hele horde meisjes van 15 loopt schreeuwend achter hen aan. Veel van die gasten missen verantwoordelijkheidszin.”

Niels: “Iemand vertelde me over een meisje van 15 dat van de ene dag op de andere veganist werd omdat haar goeroe van 18 op Youtube verkondigde dat enkel plantaardig voedsel deugt. Ik vind dat best gevaarlijk, want het zijn niet altijd de slimste Youtubers die bekend zijn.”

 

Wat is de gemiddelde leeftijd van jullie volgers?

Joran: “Het is moeilijk om dat exact vast te stellen. Veel gasten van een jaar of dertien vullen in dat ze achttien zijn als ze een Youtube-account aanmaken. Op bijeenkomsten of evenementen van Youtubers krijg je een duidelijker beeld. De gemiddelde leeftijd ligt dan rond 13, 14 jaar. Dit jaar hadden we zo twee grote meetings: Belgian Influencer Gathering (BIG) in augustus in Bobbejaanland met 1400 bezoekers en Gameforce in oktober in de Nekkerhal in Mechelen.”

Niels: “Ik word niet echt warm van zo’n meetings.”

Jordy: “Ik ga regelmatig naar internationale evenementen van gamers waar gemiddeld 20.000 man op afkomt. 15.000 van die gasten kennen mij. Als ik dringend moet gaan kakken duurt het drie uur vooraleer ik aan de wc ben. (lacht) I love it. De voorbije vijf weken was ik dankzij mijn Youtube-kanaal in vijf verschillende landen.”

 

Mag ik die ‘tournee’ langs gamersevenementen vergelijken met een tour uit de rockwereld?

Jordy: “Ja.”

 

Met drank, drugs en groupies?

Jordy: “Drugs niet. Ik ben er niet in geïnteresseerd en heb die er ook nog nooit zien rondgaan. Geen drugs. Champagne wel. Ik heb al fantastische feestjes meegemaakt. Met groupies en fan girls. Maar daar hou ik me niet mee bezig. (lacht) Sommige feestjes zijn echt zot. Met drank en uitgelaten mensen. De gamers van tegenwoordig zitten niet continu achter hun computer. Sommigen zien eruit als bodybuilders en feesten gelijk de beesten.”

 

Valse volgers

Wat voor reacties krijgen jullie op jullie filmpjes?

Niels: “Ik ben blij als er eens een ernstige reactie komt van iemand die vraagt hoe ik een filmpje ineengestoken heb. Maar dat gebeurt zelden, want omdat ik in mijn filmpjes alles in het belachelijke trek, krijg ik vooral reacties die ook niet serieus bedoeld zijn.”

Joran: “De eerste tien reacties nadat ik een video online gooi, komen van mensen die per se eerst willen reageren. Ze tikken dan: ‘Eerst!’, ‘Eerst!’, ‘Eerst!, of: ‘Tweede!’ (lacht) Of: ‘Cool!’ zonder de video deftig bekeken te hebben. Ik krijg gelukkig vaak opbouwende kritiek en maar heel weinig haatreacties. Onlangs reageerde een meisje: ‘Je hebt mijn dag goed gemaakt. Ik zit in een depressie en ik vond je video leuk.’”

Jordy: “Ik krijg veel grappige reacties, maar soms ook haatboodschappen. Dat is normaal, hé. Van zodra je bekend bent, moet je een olifantenhuid kweken, anders hou je het niet vol. Ik verzamel alle ‘grappige’ haatreacties om er binnen een paar weken een video over te maken. Ik geloof echt dat we al het negatieve moeten ombouwen tot iets positiefs. Sommige vriendelijke en lieve commentaren bewaar ik ook, want daar put ik moed uit.”

 

Hebben jullie ooit volgers of likes gekocht? Een pakketje van 500 volgers kost amper 29 euro. Voor datzelfde bedrag koop je 1000 likes.

Joran: “Er zijn Belgische Youtubers die 12.000 abonnees hebben en die ook allemaal gekocht hebben. Ze blijken dan amper veertig views voor een filmpje te hebben en vallen zo door de mand.”

 

Ook views kan je kopen. Met 13 euro koop je 5000 views. Voor 150 euro ben je 100.000 views rijker.

Joran: “Het klopt dat er Youtubers zijn die alles kopen: volgers, likes, views en zelfs reacties. Maar je ziet dat meteen als je hun kanaal wat aandachtiger bekijkt.”

Ergin: “Ik heb nog nooit volgers gekocht. Ik ken wel mensen die dat hebben gedaan. Dat valt inderdaad direct op.”

 

Zijn merken of reclamebureaus niet vooral geïnteresseerd in het aantal volgers in plaats van in de kwaliteit van reacties?

Niels: “Nee, ik denk dat merken juist wel belang hechten aan de juistheid en kwaliteit van de abonnees. Een paar jaar geleden kreeg een clip van Natalia op Youtube plots in een recordtijd massaal veel kijkers op bezoek. In een nacht tijd verzamelde ze meer dan een miljoen views. Die video werd snel offline gehaald.”

 

Van een paar belangrijke Belgische mode-influencers wordt gezegd dat zij een flink deel van hun volgers op Instagram gekocht hebben. Toch blijven merken met hen in zee gaan.

Niels: “Door volgers te kopen, trek je waarschijnlijk ook meer echte volgers aan. Ik kan me voorstellen dat het werkt om zo je Instagram-account een boost te geven. Youtube is toch anders, omdat je zonder goedgemaakte filmpjes niet veel echte extra volgers zal weten te bekoren. Met armzalige filmpjes overtuig je nooit 10.000 echte abonnees.”

Ergin: “Ik durf geen volgers te kopen omdat ik bang ben dat mijn kanaal dan verwijderd zal worden. Volgers en views kopen, is illegaal.”

 

Ik heb bij wijze van experiment valse volgers op Twitter gekocht. @janfmstev had 507 volgers. De site twitterfollowerskopen.com beloofde me 2.500 nieuwe volgers voor slechts 14,99 euro. Een dag en 14,99 euro later telde @jamfmstev 1.270 volgers. Een week later waren het er 4.100.

Ergin: “Als je dat op Youtube waagt, gooien ze je eraf. Hetzelfde geldt voor Twitter en Instagram. Jouw account bestaat nu waarschijnlijk nog omdat Twitter de Belgen niet zoveel kan schelen.”

Jordy: “Ik heb nog nooit volgers of views gekocht. Youtubers die geld verdienen met hun filmpjes, kunnen zich dat niet permitteren. Als Youtube daar ooit achter komt, kegelen ze je eraf.”

 

Zijn jullie ooit door Youtube zelf benaderd?

Joran: “Ik niet.”

Ergin: “Ik wel, ik werk vaak met de verantwoordelijken van Youtube Benelux samen. Zij nodigen creators zoals ik uit voor workshops, evenementen en brengen ons in contact met bedrijven.”

Jordy: “Ik ben nog nooit door niemand van Youtube gecontacteerd. Ik vind dat een bedrijf zonder gezicht. Ik stream via het platform Twitch en dat is andere koek. Ik en mijn manager kennen bijna iedereen van Twitch persoonlijk. Maar bij Youtube kennen we niemand, terwijl wij er net voor zorgen dat die onderneming groeit en bloeit.”

 

© Jan Stevens