Vinger in de kont

Je hebt trots geluk, het geluk dat ontstaat door in het licht van de dag goed werk te doen, jaren van waardevolle arbeid, en dan moe en voldaan, omringd door familie en vrienden, volop tevreden te zijn, klaar voor een welverdiende rust – de slaap of de dood, dat maakt niet uit. En je hebt het geluk van je persoonlijke puinzooi.

 

 

In Helden van de grens lukt het Dave Eggers net niet om écht grip op zijn hoofdpersonage te krijgen. Al blijft hij een meesterlijk chroniqueur van zijn tijd en houdt hij de vinger aan de pols.

 

Ooit was Josie een succesvolle tandarts in een stadje in Ohio, ‘gelukkig samenwonend’, met twee wolken van kleine kinderen. Vandaag is ze veertig, vrijgezel, uitgeblust en met haar achtjarige zoon Paul en vijfjarige dochter Ana voor zichzelf en haar verleden op de vlucht in een aftandse camper in Alaska. Josie’s in een roadtrip verpakte midlifecrisis vormt het geraamte van Dave Eggers nieuwe roman Helden van de grens.

Dat vroegere ‘succes’ van Josie is trouwens zeer relatief. Na een klacht van een patiënte moest ze haar tandartspraktijk verkopen en haar op de vingers van een hand te tellen liefdesaffaires baadden in tristesse. Zo bracht haar ‘ex-man-zonder-ruggengraat’ Carl toen ze nog samenleefden vanwege zijn ‘zwakke darmen’ de meeste tijd op de wc door. Haar latere ‘vriendje-met-de-kleine-lul’ Tyler kon het dan weer niet laten om tijdens het liefdesspel zijn vinger eerst in haar kont te stoppen om er later – discreet – aan te ruiken.

In Een hologram voor de koning voerde Dave Eggers in 2012 David Clay op, een andere tragikomische mislukkeling met een knoert van een midlifecrisis. Net als Clay voelt ook Josie zich steeds dieper wegzinken in haar poel vol problemen. David Clay incasseerde de gevolgen van de globalisering op de Amerikaanse economie; Josie worstelt met de fall-out in haar eigen gemeenschap van de oorlog in Afghanistan. Ze voelt zich verantwoordelijk voor de gewelddadige dood van de jonge soldaat Jeremy. Vanuit naïeve onwetendheid had ze hem, tegen de wil van zijn ouders, gesteund om in Afghanistan ‘scholen en ziekenhuizen te gaan bouwen’. Ooit was ze immers zelf vrijwilliger bij het Peace Corps. Maar de War on Terror blijkt in werkelijkheid geen synoniem te zijn van ontwikkelingshulp. Verteerd door schuldgevoel hoopt Josie troost te vinden in wijn en in de woeste natuur van Alaska.

Net als in Een hologram voor de koning schetst de geëngageerde Eggers in Helden van de grens de ontreddering die het hedendaagse Amerika overspoelt. Al lukt het hem deze keer niet helemaal om grip op zijn hoofdpersonage te krijgen. Overdreven veel empathie of compassie zal een lezer niet voelen voor de zwalpende Josie. Maar haar weetgierige zoon Paul en brutale dochter Ana zullen dan weer wél veel lezersharten bekoren.

 

Dave Eggers

De Amerikaanse auteur Dave Eggers (°1970) debuteerde in 2000 met het autobiografische Een hartverscheurend verhaal van duizelingwekkende genialiteit, wat hem meteen een nominatie voor de Pulitzer Prize opleverde. In goed geschreven, sociaal geëngageerde romans als Wat is de Wat en De Circel slaagt Eggers er telkens in om de huidige tijdsgeest te vatten. Een hologram voor de koning is pas verfilmd met Tom Hanks in de hoofdrol.

 

Helden van de grens, Dave Eggers, Lebowski (oorspronkelijke titel: Heroes of the frontier), 368 blz., 24,99 euro

 

© Jan Stevens