Een heel grappig boek
De Italiaanse successchrijver Niccolò Ammaniti bundelt in Een delicaat moment zijn beste korte verhalen. Het schrijven ervan noemt hij: “Puur genot.” Hij hoopt dat zijn lezer “datzelfde genot zal proeven wanneer hij deze bundel leest.” Ammaniti mag op zijn twee oren slapen.
In 1995 werd de toen nog jonge, beloftevolle Italiaanse schrijver Niccolò Ammaniti op de koffie uitgenodigd door Gian Arturo Ferrari, opperbaas van de grote uitgeverij Mondadori. Ferrari wou Ammaniti ontmoeten omdat hij diens eerder bij een kleine uitgeverij verschenen debuutroman Kieuwen opnieuw wou uitgeven en groots wou lanceren. Toen Ferrari informeerde of hij nog een roman in de la had liggen, antwoordde de schrijver: “Op dit moment niet, maar ik heb wel wat korte verhalen.” De uitgever weigerde vriendelijk; voor verhalen vond hij het “een delicaat moment”. Zeventien jaar later bundelt de inmiddels zeer succesvolle Niccolò Ammaniti een uitgebreide selectie van zijn verhalen onder de titel Een delicaat moment. “Nu het echt een delicaat moment is”, schrijft hij, “lijkt het mij goed om dit boek deze titel te geven.”
De bundel begint ijzersterk met het absurdistische horrorverhaal Zullen we spelen? dat Ammaniti samen schreef met acteur, scenarioschrijver en brother in arms Antonio Manzini. Centraal in het verhaal staat het sprookje De egoïstische reus van Oscar Wilde. Fabietto waakt in een Romeins hospitaal naast het sterfbed van zijn oma. Hij is platzak en zag een paar dagen eerder zijn vriendin zonder hem op vakantie naar Kreta vertrekken. Als de hoogbejaarde kamergenote van zijn oma sterft, kan Fabietto niet aan de verleiding weerstaan om haar huissleutels uit het nachtkastje te stelen. Wanneer hij het appartement van de dode vrouw binnendringt om het leeg te roven, staat hij oog in oog met haar kleinzoon, een zeer gewelddadige reus die op een oude platenspeler kindersprookjes en –liedjes draait. Ammaniti laat liters bloed in het rond spuiten en beschrijft ‘beeldend’ de verschrikkelijke verwondingen die zijn personages oplopen. “Uit haar buik kwamen meters paarsige darmen, lever, pancreas en ander orgaanvlees.” Telkens wanneer de gruwel voor een niet zo op horror beluste lezer iets té dreigt te worden, zorgt Ammaniti voor een perfect getimede droge grap of een heerlijk stukje slapstick.
Er valt sowieso veel af te lachen in Een delicaat moment. Zo is het verhaal Een heel serieuze pik gewoonweg hilarisch. Een gelukkig getrouwde man, “ter bescherming van zijn privacy zal ik hem een verzonnen naam geven, laten we zeggen Matteo Manni”, ontmoet in de supermarkt een meisje. Zijn vrouw is op vakantie, hij neemt haar mee naar zijn huis en er volgt een wilde vrijpartij. “We hebben het overal gedaan. We sleurden elkaar als honden door het huis.” De volgende ochtend is het meisje verdwenen, maar ligt er een briefje: “Goed gedaan. Je hebt een heel serieuze pik.” Matteo glimt van trots, tot zijn vrouw belt met de mededeling dat ze vroeger naar huis zal komen. Hij raakt in paniek en begint alle sporen van de nacht vol ongeremde seks uit te wissen. Hoe harder hij poetst, hoe groter de ravage wordt.
Niet alle verhalen zijn even sterk, soms zijn ze ook een tikkeltje voorspelbaar, zoals Ze ademt. Zachtjes. Maar ze ademt, waarin beroemde mensen ’s nachts in een park in zombies veranderen. Een delicaat moment bevat ook een aantal vroege verhalen van Ammaniti, waaronder zijn allereerste literaire probeersel: De dochter van Shiva. In vergelijking met de rest van de bundel oogt het een beetje bleekjes, maar het toont wel Ammaniti’s onluikende schrijftalent.
Heel veel diepgang bevat Een delicaat moment niet. Wel ontzettend veel leesplezier.
Niccolò Ammaniti
Niccolò Ammaniti (25 september 1966) maakte halverwege de jaren negentig naam als voorman van de ‘giovanni cannibali‘ of de ‘jonge kannibalen’, een groep schrijvers die niet vies was van een flinke portie seks en lak had aan de scheiding tussen ‘hoge’ en ‘lage’ cultuur. Ammaniti’s romandebuut Kieuwen uit 1994 was eigenlijk gegroeid uit zijn scriptie voor zijn studies biologie. In 2001 brak hij internationaal door met Ik ben niet bang, over een negenjarige jongen die hopeloos verstrikt raakt in zijn eigen leugens. Zijn roman Zo God het wil leverde hem in 2011 de Premio Strega, de meest prestigieuze Italiaanse literaire prijs op.
Een delicaat moment, Niccolò Ammaniti, Lebowski Publishers (originele titel: Il momento è delicato), vertaling: Etta Maris 376 blz. € 19,95.
© Jan Stevens