Stieg Larsson in het kwadraat
Vergeet de Millenniumtrilogie. In vergelijking met de thrillers van Roberto Costantini schreef Stieg Larsson saaie detectiveverhaaltjes. Maak kennis met Costantini’s cynische commissaris Michele Balistreri en stuur grijze muis Mikael Blomkvist en zijn karikaturale sidekick Lisbeth Salander eindelijk met pensioen.
Vorig jaar verscheen Jij bent het kwaad, de Nederlandse vertaling van het eerste deel van de trilogie rond commissaris Michele Balistreri. Terwijl in Italië dat thrillerdebuut van de niet meer zo piepjonge ingenieur en hoogleraar Roberto Costantini hoge ogen gooide, verdween het bij ons in de plooien van de geschiedenis. Nu ligt deel twee De wortels van het kwaad in de boekhandel, wat meteen een prima aanleiding is om Costantini’s boeken ook hier de aandacht te geven die ze dubbel en dik verdienen. Chronologisch gaat De wortels van het kwaad vooraf aan Jij bent het kwaad, waardoor het misschien zelfs een uitstekend idee is om eerst het kersverse kloeke deel twee te verorberen, met daarna als vuistdik toetje deel een.
De wortels van het kwaad start eind jaren vijftig van de vorige eeuw vlakbij de Libische hoofdstad Tripoli en eindigt begin jaren tachtig in de Italiaanse hoofdstad Rome, waar Jij bent het kwaad een aanvang zal nemen.
De jonge Michele ‘Mike’ Balistreri groeit op in het Tripoli van de jaren zestig, toen Libië nog een Italiaanse kolonie was. Zijn vaak uithuizige vader Salvatore is een ingenieur met invloedrijke vrienden die door de Libiërs gerespecteerd maar vooral gevreesd wordt. Zijn moeder Italia vult haar dagen met roken, drinken, lezen en met heimwee terugdenken aan de hoogdagen van het fascisme onder Il Duce Benito Mussolini. De machtige familie Balistreri deelt het domein waar ze woont met de steenrijke Amerikaanse familie Hunt. William Hunt is een gedecoreerde oorlogsheld die achter de schermen aan de ‘Amerikaanse belangen in Libië’ werkt. Hij is getrouwd met de bloedmooie Marlene, samen zijn ze de trotse ouders van de aantrekkelijke Laura. Michele zal verliefd worden op zowel zijn buurvrouw als zijn buurmeisje, en met beiden ook de sponde delen. Zijn beste vrienden zijn de allesbehalve welgestelde Libische buurjongens Ahmed en Karim, en Nico Gerace, de naar benzine ruikende slissende zoon van de armlastige Italiaanse pomphouder. Rond hun twaalfde sluiten de vier jongens een verbond dat ze met hun eigen bloed bezegelen. ‘Onze vier polsen komen naar elkaar toe en ons bloed vermengt zich met het zand. Zand en bloed. Voor altijd.’ Een bloedbroederschap die jaren later met echt bloedvergieten geïntensifieerd zal worden.
De wortels van het kwaad is een uitstekend geschreven thriller die de diepgang heeft van een grote klassieke roman. Roberto Costantini verweeft op briljante wijze de recente politieke geschiedenis van Italië en de voormalige kolonie Libië met de coming of age van Michele Balistreri. ‘Mike’ start als levenslustige rebelse jongeman en zal, mede door de bemoeienissen van zijn vader om ene Muammar Al Khadaffi aan de macht te helpen, eindigen als een uitgebluste, aan seks, drank en gokken verslaafde cynische politiecommissaris in een ingedommelde wijk in Rome.
Net als in Stieg Larssons Millenniumtrilogie zijn in Costantini’s boeken misdaad en politiek op een intelligente wijze innig met elkaar verbonden. De soms bij het haar getrokken actiescènes uit Larssons thrillers heeft Costantini ingeruild voor messcherpe dialogen en rake observaties. Daardoor overklast commissaris Michele Balistreri moeiteloos journalist Mikael Blomkvist.
© Jan Stevens
Roberto Costantini
Geboren in 1952 in Tripoli. Hij studeerde voor ingenieur en werkt nu als docent en directeur ‘externe en internationale belangen’ aan een Italiaanse business school. Tu sei il maleof Jij bent het kwaad betekende in 2011 zijn debuut als romancier. In een interview met de Italiaanse krant Corriere Della Sera noemt hij zichzelf ‘een schrijver uit noodzaak’. Jarenlang werkte hij als consultant voor grote bedrijven. “Ik zat voortdurend in het vliegtuig. Om de verveling tegen te gaan, begon ik de belevenissen van Michele Balistreri in potlood op te tekenen. Toen ik een jaar aan een vorm van ernstige slapeloosheid leed, heb ik alles ’s nachts op de computer ingetikt. Ik stuurde het manuscript naar een uitgever, die was meteen enthousiast en de rest is geschiedenis.”
De wortels van het kwaad
Roberto Costantini, Wereldbibliotheek (originele titel: Alle radici del male), 528 blz. € 19,95.