Enfant terrible

Gil ‘Butch’ Carungay blies in 2000 het kwakkelende kralenmakersbedrijfje van zijn vader nieuw leven in. Zeven jaar later is Avatar Accessories Inc. de grootste Filippijnse producent van modeaccessoires, en draagt ceo Gil de titel van ‘Manager van het Jaar’. “Waarom ze daarvoor bij mij terechtgekomen zijn? Hun voorraadje Filippino-ondernemers was op.”

Lapu-Lapu City op het kleine Mactan Island vlakbij het grote ‘moedereiland’ Cebu, is gewijde grond voor de Filippino’s. Hier vond in 1521 de Portugees Ferdinand Magellaan de dood. Een goed gemikte gifpijl van stamleider Lapu-Lapu werd de voor Spanje werkende ontdekkingsreiziger fataal. De liquidatie van Magellaan leverde Lapu-Lapu eeuwige roem en een flink uit de kluiten gewassen standbeeld op het noordelijke punt van Mactan Island op, maar kon toch niet verhinderen dat de Filippijnen een kolonie van Spanje werden.

Vijfhonderd jaar later herinneren alleen het diepgewortelde katholieke geloof en de familienamen van veel Filippino’s nog aan de Spaanse bezetting. Na de kolonisatie door de Verenigde Staten focust de Filippijnse economie en de politiek zich in het begin van de eenentwintigste eeuw volledig op het Amerikaanse model, waarbij zowel politici als ondernemers zich eerder baseren op de regels van het Wilde Westen, dan op die van een sociaal gecorrigeerde vrije markt. Al zijn er uitzonderingen. In het zuiden van Lapu-Lapu City, in de wijk Marigondon, liggen de bedrijfsgebouwen van Avatar Accessories Inc., de belangrijkste Filippijnse producent van modeaccessoires. De tweeëndertigjarige ceo en creatief directeur Gil ‘Butch’ Carungay is sinds hij in 2000 met Avatar van start ging, bedolven onder de prijzen. In 2000 werd zijn ontwerp voor het sieraad Ina bekroond met de Grote Prijs Swarovski. Zijn kralenontwerp Fruit Salad won in 2005 de Etoile de Mode in Parijs. Carungay is de enige Aziaat die erin geslaagd is om die prestigieuze Franse prijs voor modeaccessoires driemaal in de wacht te slepen. Zijn trofeeënkast bulkt van de bijna twintig onderscheidingen. Als klap op de vuurpijl verkoos de Kamer van Koophandel hem in juni van dit jaar tot ‘Manager van het Jaar’. Zelf blijft hij daar vrij nuchter onder. “Het blik Filippino-ondernemers van de Kamer was leeg”, zegt hij met een cynisch lachje. “Dus zijn ze bij mij terechtgekomen. Ach, de ware reden waarom ik die titel gekregen heb, zal wel zijn omdat Avatar een van de weinige ondernemingen in de Filippijnen is die voldoet aan alle minimumvoorwaarden. Ik ben zowat de enige bedrijfsleider die zijn arbeiders op een fatsoenlijke manier behandelt. In onze sector is het de norm om met sweatshops en kinderarbeid te werken. Ik doe dat bewust niet, betaal mijn werknemers waar ze recht op hebben en zorg ervoor dat ze niet in een zompig achtertuintje, maar in een fatsoenlijk atelier hun werk kunnen doen.”

Selfmade ontwerper

In normale omstandigheden is Gil Carungay een vrolijke losbol, maar vandaag voelt hij zich bedrukt. “Het gaat niet goed met mijn vader”, verontschuldigt hij zich. “Een hersenbloeding. Hij ligt sinds eergisteren in coma. Het is hard. But life goes on.” Hij steekt een zoveelste Japanse sigaret op, duwt zijn rinkelende gsm uit – “Mijn moeder” – leunt achterover in zijn vintage-bureaustoel en kijkt me door de kringelende rook doordringend aan. “Vader is erg trots op me”, zegt hij. “Pa was de grootste in zijn tijd. Vijfendertig jaar geleden begon hij een bedrijfje dat zeeschelpen polierde en strandjuwelen verkocht. Herinner je je Bo Derek in de seventies? Ze droeg alleen een slipje en een paar schelpenkralen rond haar nek en in haar haar. Mijn vader was toen de trendsetter: hij was ongeveer de enige die dat soort van juwelen produceerde. In de tachtiger jaren begon hij te diversifiëren. Hij investeerde in de hotelsector en de accessoiretak raakte in de verdrukking. Eind jaren negentig werkten er amper dertig mensen in de modejuwelendivisie.”

De jonge Gil trok naar Amerika en studeerde er financiën en marketing aan de universiteit van Pennsylvania. Daarna werkte hij een paar jaar in New York voor American Express op de afdeling Strategic Planning. “Ik verveelde me te pletter in New York”, zegt hij. “Dus besloot ik in 1999 om terug te keren naar Cebu, om in de zaak van mijn pa te gaan werken. Zijn kralenmakersbedrijfje was in die tijd gespecialiseerd in goedkope rommel, maar ik wilde hogerop. Ik wilde modeaccessoires gaan maken die getuigden van goede smaak. In 2000 besloten we om de Carungayholding op te splitsen. Ik wou iets van de voorbije glorie herstellen, en ging van start met Avatar. Avatar is Sanskriet voor ‘hergeboorte van een god’. Ik ben niet spiritueel, nee. Ik hield gewoon van dat woord. Het was meteen ook de hergeboorte van een onderneming.”

Anno 2007 werken er 365 mensen in het bedrijf, en is Avatar de grootste producent van modeaccessoires in de Filippijnen. Veertig procent van de totale productie aan kettingen, kralen, sieraden en bijouterie wordt geëxporteerd naar de VS. Dertig procent gaat naar Europa en de rest naar Japan. Gil Carungay ontwerpt zelf elk accessoire. “Ik heb daar niet voor gestudeerd; ik ben een selfmade ontwerper. Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in kunst, architectuur, mode en design. Een getalenteerd ontwerper hoeft geen design gestudeerd te hebben. Ik maak de tekeningen voor alle sieraden en accessoires, en mijn designteam ontwerpt de prototypes. Ik heb vroeger designers in dienst gehad, maar die samenwerking eindigde altijd in een potje geruzie, gejammer en geschreeuw.”

Hun ego’s waren te groot? “Nee, niet die van hen.” Carungay proest het uit. Dan –ernstig: “Voor mijn ontwerpen haal ik inspiratie bij grote meesters uit de schilderkunst zoals Jackson Pollock. Maar ik luister eerst altijd naar de ‘modevoorspellingen’. Ik volg wat er op de markt gebeurt, hoe de kleren er voor het nieuwe seizoen zullen uitzien, welke kleuren het modebeeld zullen bepalen. Ik luister erg goed naar de voorspellingen van de kenners, synthetiseer ze, haal er onze ‘ruwe materialen’ bij, bekijk onze mogelijkheden, ga te rade bij de oude meester Pollock en begin dan met het ontwerpen. Sieraden ontwerpen is geen exacte wetenschap, maar je moet als ontwerper wel rekening houden met een zekere logica. Als je thema ‘de tropen’ is, gebruik je best geen dennenappels.”

Malafide Chinezen

2007 is een slap jaar voor Avatar. “Onze sector is zeer conjunctuurgevoelig”, zegt Gil Carungay. “We zijn een gezond bedrijf en ik hoop dat we nog steeds winst maken, maar de oorlog in Irak doet onze business geen deugd. De mensen zijn onzeker, en de vraag slabakt. We moeten dringend af van die idioot in het Witte Huis. De producten van Avatar situeren zich in het midden van de markt. Maar het centrum is aan het eroderen. Daarom werken we hard aan een nieuwe strategie. In november openen we onze eerste winkel in Manilla, later volgen er nog meer in de rest van de wereld. In onze winkels zullen we alleen dure producten aanbieden. Avatar zal een topmerk voor modeaccessoires worden. Daarnaast gaan we ook een goedkope lijn uitbrengen. We willen weg van het krimpende centrum. De massaproductie van sieraden wordt elke maand lastiger door de oneerlijke concurrentie uit China – de productie moet goedkoper, goedkoper en nog eens goedkoper. Dat is belachelijk, maar zo is de situatie nu eenmaal. We moeten voortdurend naar de kosten kijken. Een paar jaar geleden heb ik geprobeerd om zelf in China te gaan produceren. Ik zat in Shanghai en werd er bijna gek. Nooit wil ik daar gaan leven, nooit. Dus heb ik al mijn China-plannen opgeborgen.”

Je kunt als ondernemer toch in China produceren en in de Filippijnen leven? Gil Carungay: “Dat is onmogelijk. Je moet de productie echt nauwgezet in het oog houden. Je moet er als bedrijfsleider een groot deel van je tijd doorbrengen, of ze plukken je kaal. De Chinezen naaien je bij elke kans die ze krijgen. Vrienden van me hebben er een paar fabrieken geopend, en dat is hen erg slecht bevallen. Ze zijn op een schaamteloze wijze bestolen, en hebben zich nu helemaal uit China teruggetrokken.”

Word je als ondernemer dan niet in de Filippijnen genaaid? Carungay: “Natuurlijk, maar hier ken ik tenminste de taal. Ik geloof echt dat er in dit land een toekomst is. Het enige grote voordeel dat China heeft, is dat het er spotgoedkoop is om goederen in en uit te voeren. In de Filippijnen liggen de transportkosten veel hoger. We proberen het onderste uit de kan te halen door plaatselijke materialen te gebruiken in plaats van ze te importeren, en we stroomlijnen onze productie door onze mensen met goeie apparatuur te laten werken.”

Krijgen Filippijnse ondernemers voldoende steun van de overheid? Gil Carungay lacht schamper. “Wij hebben geleerd om nooit op de overheid te rekenen. In landen als Thailand en Indonesië krijgen de bedrijven wel overheidsteun. Hun overheden sponsoren handelsmissies, en geven technische ondersteuning. Wij krijgen meer steun van buitenlandse ngo’s dan van onze regering. In vergelijking met de rest van de Filippijnen heeft Cebu een erg goede ondernemingsgeest. Dit eiland is altijd een handelsplaats geweest. Omdat er hier zoals in de andere provincies nooit grote plantages geweest zijn, waren we wel verplicht om ons op handel te concentreren. Naast handel wordt ook toerisme belangrijker, al durf ik te betwijfelen of we de juiste toeristen aantrekken. Ik zou willen dat er in Cebu net als in Bhutan een regel ingevoerd wordt die eist dat een toerist minstens 200 dollar per dag moet spenderen, vooraleer hij een visum krijgt. Ik wil niet dat dit eiland door lompe boeren uit het buitenland naar de haaien geholpen wordt. Wij krijgen hier alleen maar figuren zoals de Koreanen op bezoek. Ze spenderen geen peso in de lokale economie, maar openen hun eigen winkels, restaurants en hotels en laten de Filippino’s links liggen.”

Fulfillment

Is veel geld verdienen een voorname drijfveer voor de ondernemer Gil Carungay? “Niet in de eerste plaats. Ik ben vooral op zoek naar ‘fulfillment’, naar voldoening. Voor een architect duurt het maanden of jaren eer hij het resultaat van zijn ontwerp te zien krijgt. Bij sieraden gaat het erg snel: ‘Wow, dat is mooi!’ Als ik echt bakken geld had willen verdienen, was ik in de States gebleven; dan had ik een veel eenvoudiger leven gehad.”

Hoeveel verdient Gil Carungay? “Een paar miljoen dollars per jaar. Genoeg om goed van te kunnen leven. Ik moet oppassen wat ik zeg, want de fiscus luistert mee. En dan is er ook nog het risico op kidnapping. In vergelijking met Manilla is Cebu vrij veilig, maar er is een tijd geweest dat ondernemers een felbegeerde prooi voor criminelen waren. Ze kidnapten goed boerende bedrijfsleiders en vroegen een fors losgeld in ruil. Manilla is nog steeds levensgevaarlijk voor rijke ondernemers. Vooral de Chinese zakenlui zijn gegeerde prooien, want zij zitten op het meeste geld.”

Carungay moet dus voortdurend op zijn hoede zijn? “Ik moet voorzichtig zijn, ja. Ik heb geen lijfwacht, maar wel een chauffeur. Al is hij niet echt een getrainde kleerkast.”

Gil ‘Butch’ Carungay (32), enfant terrible van de Filippijnse sieradenindustrie

De man:

Gil ‘Butch’ Carungay: topman en creatief brein van Avatar Accessories Inc., producent van modeaccessoires

Ongehuwd

Hobby: “Drinken. Net als mijn vrienden ben ik een alcoholicus (lacht). Er zijn nogal wat party animals in Lapu-Lapu City. Het is een kleine plaats waar niet veel te doen is, behalve drinken en lol trappen. Onze katers? Die drinken we gewoon weg. Ik heb vanmorgen al drie gin-tonics naar binnen gewerkt. Ik had een vergadering met een paar lokale politici, en na afloop had ik echt een drankje nodig.”

 

Het bedrijf:

– Avatar is marktleider in de Filippijnen. De hele sector van modeaccessoires is goed voor 250.000 directe en indirecte jobs. Bij Avatar werken 365 mensen. De arbeiders in de ateliers verdienen er 241 pesos (3,8 euro) per dag, het minimumloon in Cebu.

– In november opent de eerste Avatar winkel zijn deuren in Manilla. Carungay: “Het wordt een wereldwijde keten. Onze winkels zullen Ateliers Avatar heten. Ik wist niet dat ‘avatar’ ook een Frans woord was. Onlangs hoorde ik dat het ‘ongeluk’ betekent. Dat is oké, want zo krijgt mijn merk ook iets kinky. Onze eerste winkel zal opengaan in Greenbelt 5, de meest exclusieve mall van het land. We zitten vlak naast Vuitton en Gucci.”

– De accessoires van Avatar worden in België verkocht door de keten ‘Twice as nice’. Carungay is kind aan huis in Brugge. “Mijn beste vriend woont daar. Ik heb hem leren kennen in de States. Ik ben peter van zijn kind. België is klein, hé. Eer je het beseft, ben je er doorgereden.”

© jan@janstevens.be