‘Ik wil graag kwetsbare jongeren helpen’

Ingrid De Jonghe kon het als jeugdadvocaat niet langer aanzien dat jongeren nergens terecht konden met hun psychische problemen. Dus richtte ze zeven jaar geleden TEJO (Therapeuten voor Jongeren) op. Jongens en meisjes tussen 10 en 20 kunnen in de TEJO-huizen gratis en anoniem terecht voor psychische hulp door professionele therapeuten. “Ons motto luidt: ‘Soepel, simpel en samen.’”

Ingrid De Jonghe (61) legt zich nooit ergens zomaar bij neer. “Ik ben niet iemand die scheefgegroeide situaties accepteert die ikzelf kan verbeteren”, zegt ze. “Tijdens mijn praktijk als advocaat was ik vrijwillig afgevaardigde bij de sociale dienst van de Antwerpse jeugdrechtbank. Ik zag jongeren kampen met ernstige psychische problemen. Ze belandden op wachtlijsten en kregen lang geen hulp. Dat was al dertig jaar zo. We leven in een erg individualistische samenleving waar angst regeert. Relaties in families staan onder druk waardoor de verwarring bij jonge mensen alleen maar toeneemt. Ik sprak met hulpverleners uit de sector en die zeiden allemaal: ‘Het is nu eenmaal zo. Aanvaard het.’ Maar zo zit ik niet ineen.”

Op 13 maart 2010 opende onder impuls van Ingrid in Antwerpen het eerste TEJO-huis zijn deuren. “Zonder subsidies. Meer dan veertig mensen hadden toegezegd dat ze me kosteloos wilden helpen. In TEJO kunnen jongeren van 10 tot 20 terecht voor laagdrempelige psychische hulp. Jongens en meisjes die vervelende ervaringen hadden en dat thuis niet kunnen delen, kunnen anoniem bij ons terecht. Wij steunen en helpen hen waardoor de toestand niet verder escaleert. Ze mogen een afspraak maken, maar dat is geen verplichting. Onze deur staat alle dagen open voor een spontaan gesprek. Ze kunnen zo eerst hun koudwatervrees overwinnen.”

Ze komen altijd bij professionele hulpverleners terecht en moeten daar niet voor betalen?

Ingrid De Jonghe: “Precies. De meeste vrijwilligers zijn geschoolde therapeuten. Zij doen dit met hart en ziel naast hun gewone dagelijkse bezigheden, omdat ze zich zeer goed bewust zijn van de grote nood. We worden ook bijgestaan door toffe onthaalmedewerkers die de afspraken regelen en de telefoons opnemen. Daarnaast krijgen we advies van economisten, juristen, een jeugdpsychiater, verschillende dokters en hebben we een intercultureel bemiddelaar. We werken samen met tolken en geven therapie in andere talen. TEJO heeft nu huizen verspreid over heel Vlaanderen. We vragen slechts drie kleine formaliteiten aan onze jongeren: hun voornaam, geboortedatum en of ze op school zitten of werken. Ze kunnen in totaal tien therapeutische sessies volgen, wekelijks of tweewekelijks. Ons motto luidt: ‘Soepel, simpel en samen.’ We hebben een hekel aan een strak keurslijf en stellen ons altijd flexibel op. Lagereschoolkinderen van 8 of adolescenten van 22 die in een noodsituatie zitten, kunnen ook bij ons terecht. Wij werken preventief: door mijn lange ervaring in de jeugdbescherming en de -hulpverlening weet ik dat problemen sneller opgelost raken als we er op tijd bij zijn.”

Waarom trekt u zich het lot van al die jonge mensen zo aan?

De Jonghe: “Vrijwilligerswerk zit in mijn bloed. Op mijn zeventiende was ik al actief als vrijwilliger en dat is sindsdien nooit gestopt. Eerst bij Buurtwerk Kauwenberg in Antwerpen en later als kersvers advocaat. Als vertrouwenspersoon bij de sociale dienst van de balie zag ik de psychische nood bij jonge mensen. Mijn handen jeukten om iets te ondernemen, maar ik wou eerst zelf sterk in mijn schoenen staan. Daarom studeerde ik nog criminologie, pedagogie en psychologie. Negen jaar geleden vertelde ik een journalist van De Standaard over mijn wilde plannen voor TEJO, hij schreef er een groot artikel over waardoor alles in een stroomversnelling raakte.”

Vinden jonge mensen spontaan de weg naar jullie?

De Jonghe: “Een vijfde van onze cliënten vindt zelf de weg naar TEJO, de anderen komen naar ons via een leerkracht of het CLB. Soms kloppen ouders bij ons aan die geen geld hebben om een psycholoog voor hun kind te betalen.”

Wat vinden collega-psychotherapeuten die niet pro deo werken van jullie gratis hulp?

De Jonghe: “Ik heb tot hiertoe nooit openlijk kritiek gehad. Een bezoek aan de psycholoog of aan de psychotherapeut wordt jammer genoeg nog steeds niet terugbetaald, al werkt de overheid nu wel aan een regeling. Maar ondertussen groeien de problemen en leven zowel volwassenen als jonge mensen onder steeds grotere psychische druk. Als ze dan crashen, kunnen veel mensen gewoon geen therapeut betalen. Jonge mensen die in de clinch liggen met hun ouders zeker niet. Vooral die kwetsbare jongeren wil ik helpen.”

© Jan Stevens