Free as a bird (the sequel)

Sinds begin april geniet de tot vier jaar effectief veroordeelde recidiverende pedofiele jeugdschrijver Gie Laenen terug van de vrijheid. Na amper tien maanden gevangenis mag hij de rest van zijn straf thuis met een enkelbandje uitzitten. “Onvoorstelbaar”, vindt Dirk De Maeseneer, advocaat van de slachtoffers. “Niemand is van die gunstmaatregel op de hoogte gebracht.”

Op 30 juni 2008 veroordeelde het Brusselse Hof van Beroep jeugdauteur en ex-VRT-medewerker Gie Laenen tot vier jaar effectief voor pedofilie. Laenen werd niet aangehouden en verliet de rechtszaal als een vrij man. Een jaar later liep hij nog steeds vrij rond. Zijn oproepingsbrief voor de gevangenis was ‘zoek geraakt’. Laenen maakte van de gelegenheid gebruik om een genadeverzoek in te dienen bij de koning. Alsof de duivel ermee gemoeid was, bleef dat verzoek onderaan de stapel liggen waardoor hij van zijn vrijheid kon blijven genieten. Toen de krant De Morgen op 7 mei 2009 voor het eerst over de hele zaak berichtte, stak er een storm van protest op. Er werden zelfs parlementaire vragen over de werking van justitie gesteld. Een maand later kreeg de pedofiele auteur dan toch zijn oproepingsbrief om zijn straf te gaan uitzitten in de bus. Maar vandaag, amper tien maanden later, geniet Gie Laenen opnieuw van de vrijheid: de strafuitvoeringsrechtbank van Brussel zette zijn straf om in elektronisch toezicht.

Tussen 1978 en 2002 randde Gie Laenen minstens 25 jongens tussen de elf en zestien jaar oud aan. Jongens die interesse hadden in een toneelcarrière, nodigde hij op woensdagnamiddag bij hem thuis uit. Tijdens die sessies liep hij naakt rond, lokte hen in bed, in bad of onder de douche, streelde hen, liet zich strelen en bevredigen en verplichtte zijn slachtoffers tot orale seks. In het voorjaar van 2005 had de Mechelse correctionele rechtbank Laenen tot zes jaar cel veroordeeld, een straf die in december van datzelfde jaar door het Antwerpse Hof van Beroep bevestigd werd. Maar Laenen tekende cassatieberoep aan. Het Hof van Cassatie oordeelde dat het Hof van Beroep in Brussel de zaak moest overdoen. Eind juni 2008 volgde dan de definitieve uitspraak: vier jaar effectief. Laenen werd in 1973 al eens tot een jaar effectief veroordeeld voor zedendelicten met veertien van zijn leerlingen in het Klein Seminarie in Hoogstraten. Een recidiverende seksuele delinquent moet minstens twee derde van zijn straf uitzitten. Wie voor seksueel misbruik van minderjarigen minder dan drie jaar effectief krijgt, heeft geen recht op elektronisch toezicht. Wie een straf van langer dan drie jaar moet uitzitten, kan alleen elektronisch toezicht krijgen via de strafuitvoeringsrechtbank. De strafuitvoeringsrechtbanken vervangen sinds 1 februari 2007 de ‘commissies voor voorwaardelijke invrijheidstelling’. Ze zijn bevoegd voor de voorwaardelijke invrijheidstelling en voor strafuitvoeringsbepalingen van veroordeelden met een totale strafduur van meer dan drie jaar. Bij recidiverende pedofielen krijgen de slachtoffers daarin inspraak. Voorwaarde is dat ze ooit een schriftelijke aanvraag bij de strafuitvoeringsrechtbank hebben ingediend om gehoord te worden. Omdat Gie Laenen veroordeeld is door het Brusselse Hof van Beroep, worden zijn strafuitvoeringsbepalingen behandeld door de strafuitvoeringsrechtbank van Brussel.

“De meeste slachtoffers dienen in dit soort van zaken altijd een schriftelijke aanvraag bij de strafuitvoeringsrechtbank in”, zegt Lieselot Bleyenberg, woordvoerster van minister van Justitie Stefaan De Clerck. “Al is dat geen verplichting. Als de slachtoffers van Gie Laenen wel zo’n aanvraag gedaan hebben, moet de strafuitvoeringsrechtbank van Brussel hen op de hoogte houden en hen vragen of ze akkoord kunnen gaan met het elektronisch toezicht. Het feit dat mijnheer Laenen nu wel degelijk van elektronisch toezicht geniet, wijst erop dat ofwel geen enkel slachtoffer een aanvraag ingediend heeft, ofwel geen enkel slachtoffer bezwaar tegen de nieuwe maatregel had.”

Kan het elektronisch toezicht van Gie Laenen nog ongedaan gemaakt worden? Lieselot Bleyenberg: “Waarschijnlijk niet. We gaan ervan uit dat de strafuitvoeringsrechtbank haar werk goed gedaan heeft en de slachtoffers ingelicht heeft, maar dat de advocaat niet op de hoogte gebracht is door zijn cliënten. Daar zijn ze trouwens niet toe verplicht.”

“Onzin”, reageert Dirk De Maeseneer, advocaat van het gros van de minstens 25 misbruikte jongens. “Geen enkel slachtoffer is door de strafuitvoeringsrechtbank op de hoogte gebracht, terwijl de meesten wel een aanvraag ingediend hebben. De slachtoffers hebben het nog steeds heel moeilijk met die zaak. Telkens wanneer de naam van Laenen in de media opduikt, krijg ik verontruste telefoontjes van hen. Aan geen enkel slachtoffer is gevraagd of ze ermee akkoord konden gaan om Laenen met een enkelbandje naar huis te sturen. Ze leven allemaal in de veronderstelling dat hij veilig achter slot en grendel zit. Dit is ongehoord.”

©Jan Stevens